نیک میدانیم که سگ، آفریدۀ خداست؛ برای نگهبانی سودمند است و به مهرورزی پاسخ مثبت میدهد. نکوهش سگداری خانگی، ریشه در جای دیگر دارد که تلاش میکنم در این نوشته، آن را توضیح دهم.
سگداری خانگی، نمایش سبکی از زندگی است که در آن، پایبندی به پاکی و پرهیز از نجاست که از شرایط بایستۀ نماز است معنا ندارد. کسی که سگ، یکی از اعضای خانوادۀ او، گاه در کنار و گاه در آغوش اوست؛ در عمل نشان میدهد که او را با دین و شریعت کاری نیست؛ هرچند ممکن است در واقع، اینی که نشان میدهد نباشد؛ ولی همین نمایش بیرونی هم مهم است.
چنین کسی اگر بهواقع، باوری به دین و دینداری ندارد؛ پس سخن از حلال و حرام هم با او معنا ندارد؛ میماند موضوعات امنیتی و بهداشتی که اگر او با سگداریاش ناقض امنیت و سلامت دیگران است باید از راه قانونی با او برخورد شود.
ولی اگر ادعای مسلمانی دارد و چون حرمتی در این کار(سگداری) نمیشناسد به آن دست میزند؛ باید به این نکته توجه کند که این کار، گذشته از زیانهای اجتماعی، امنیتی و بهداشتی که دارد؛ به همان بیانی که گذشت چون شبیهکردن خود به نامسلمانان است؛ اشکال دارد.
در میان بایدها و نبایدها دینی (فقه) موضوعی هست به نام تَشَبُّه که آشنایی با آن، این اشکالداشتن را روشن میسازد.
معنای تشبّه
معنای لغوی تشبّه، همسان دیگرى شدن است و در اصطلاح عبارت است از اینکه شخصى در نحوۀ رفتار یا پوششى که به لحاظ جنسیت، دین و یا غیر آن، نشانه و مشخّصۀ طایفهاى از انسانها به شمار مىرود، همانند آنان گردد؛ مانند: پوشیدن لباس زن توسط مرد و عکس آن، و آویختن صلیب به گردن توسط مسلمان (ر.ک به فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج2، ص485)
امام صادق(ع) فرمود:
خدای متعال به پیامبرى از پیامبرانش، وحى کرد که به مؤمنان بگو: جامه دشمنان مرا نپوشند و خوراکِ آنان نخورند و خود را به شکلِ دشمنان من درنیاورند؛ زیرا اگر چنین کنند، اینها نیز همانند آنان، دشمن من خواهند بود.
أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى نَبِیٍّ مِنْ أَنْبِیَائِهِ قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ لَا یَلْبَسُوا لِبَاسَ أَعْدَائِی وَ لَا یَطْعَمُوا مَطَاعِمَ أَعْدَائِی وَ لَا یَسْلُکُوا مَسَالِکَ أَعْدَائِی فَیَکُونُوا أَعْدَائِی کَمَا هُمْ أَعْدَائِی. (من لایحضره الفقیه، ج1، ص252)
یعنی به گونهای رفتار نکنید که اگر کسی نوع خوراک، شکل پوشاک و ظاهر شما و در کل، سبک زندگی شما را دید، شما را یک نامسلمانان بپندارد.