پیشگر

مقالات، واکاوی ها و دیدگاه های پژوهشی امید پیشگر

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «اسلامی» ثبت شده است

دربارۀ سگ‌داری خانگی

نیک می‌دانیم که سگ، آفریدۀ خداست؛ برای نگهبانی سودمند است و به مهرورزی پاسخ مثبت می‌دهد. نکوهش سگ‌داری خانگی، ریشه در جای دیگر دارد که تلاش می‌کنم در این نوشته، آن را توضیح دهم.

 

سگ‌داری خانگی، نمایش سبکی از زندگی است که در آن، پایبندی به پاکی و پرهیز از نجاست که از شرایط بایستۀ نماز است معنا ندارد. کسی که سگ، یکی از اعضای خانوادۀ او، گاه در کنار و گاه در آغوش اوست؛ در عمل نشان می‌دهد که او را با دین و شریعت کاری نیست؛ هرچند ممکن است در واقع، اینی که نشان می‌دهد نباشد؛ ولی همین نمایش بیرونی هم مهم است. 

 

چنین کسی اگر به‌واقع، باوری به دین و دینداری ندارد؛ پس سخن از حلال و حرام هم با او معنا ندارد؛ می‌ماند موضوعات امنیتی و بهداشتی که اگر او با سگ‌داری‌اش ناقض امنیت و سلامت دیگران است باید از راه قانونی با او برخورد شود.

 

ولی اگر ادعای مسلمانی دارد و چون حرمتی در این کار(سگ‌داری) نمی‌شناسد به آن دست می‌زند؛ باید به این نکته توجه کند که این کار، گذشته از زیان‌های اجتماعی، امنیتی و بهداشتی که دارد؛ به همان بیانی که گذشت چون شبیه‌کردن خود به نامسلمانان است؛ اشکال دارد.

 

در میان بایدها و نبایدها دینی (فقه) موضوعی هست به نام تَشَبُّه که آشنایی با آن، این اشکال‌داشتن را روشن می‌سازد.

 

معنای تشبّه 
معنای لغوی تشبّه، همسان دیگرى شدن است و در اصطلاح عبارت است از اینکه شخصى در نحوۀ رفتار یا پوششى که به لحاظ جنسیت، دین و یا غیر آن، نشانه و مشخّصۀ طایفه‌اى از انسانها به شمار مى‌رود، همانند آنان گردد؛ مانند: پوشیدن لباس زن توسط مرد و عکس آن، و آویختن صلیب به گردن توسط مسلمان (ر.ک به فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج2، ص485)

 

امام صادق(ع) فرمود:
خدای متعال به پیامبرى از پیامبرانش، وحى کرد که به مؤمنان بگو: جامه دشمنان مرا نپوشند و خوراکِ آنان نخورند و خود را به شکلِ دشمنان من درنیاورند؛ زیرا اگر چنین کنند، اینها نیز همانند آنان، دشمن من خواهند بود.

 

أَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَى نَبِیٍّ مِنْ أَنْبِیَائِهِ قُلْ لِلْمُؤْمِنِینَ لَا یَلْبَسُوا لِبَاسَ أَعْدَائِی وَ لَا یَطْعَمُوا مَطَاعِمَ أَعْدَائِی وَ لَا یَسْلُکُوا مَسَالِکَ أَعْدَائِی فَیَکُونُوا أَعْدَائِی کَمَا هُمْ أَعْدَائِی. (من لایحضره الفقیه، ج1، ص252)

 

یعنی به گونه‌ای رفتار نکنید که اگر کسی نوع خوراک، شکل پوشاک و ظاهر شما و در کل، سبک زندگی شما را دید، شما را یک نامسلمانان بپندارد.

 

کانال تلگرام : 

۱ نظر
امید پیشگر

مقدار پوشش واجب برای بانوان

در مورد حجاب واجب، کافى است که زن بدن خود را جز صورت و دست تا مچ به هر وسیله‌اى که مى‌تواند بپوشاند و لباس خاصّى شرط نیست؛ ولى پوشیدن لباسهاى تنگ و چسبان و همچنین لباسهاى زینتى اشکال دارد (رسالۀ آیت‌الله مکارم شیرازی، مسئله 2090).

اگر از روز نخست، بر همین حکم ساده؛ پا می‌فشردیم و در عمل، با سلیقه‌ورزانِ افراطی و تفریطی در پیاده‌کردن حجاب، برخورد می‌کردیم به گمانِ نزدیک به یقین، امروز در وضعیت مناسبی از حجاب قرار داشتیم. پیشتر دربارۀ حجاب اسلامی نوشته‌ام برای نمونه بنگرید به یاددادشت کدام حجاب، اسلامی است؟ که در آن نمایی از نظر مقام معظم رهبری، آیت الله خامنه‌ای را نشان داده‌ام.

در این باره، خواندن مقالۀ حدودشناسی حجاب و پوشش اسلامی از منظر آیت الله مکارم شیرازی، بسیار سودمند است.

 

کانال تلگرام : 

۰ نظر
امید پیشگر

منبر حسینی و توجیه ستم؟!

آقایی(سید محمدحسین میرلوحی)، در شب تاسوعا، بر منبر حسینی نشست و سخنانی گفت که شنیدن آن، انسان را به یاد کسانی مانند معاویه و ابوهریره و زَربگیران اموی می‌اندازد که با ظاهری به ظاهر دینی، ستم خود یا ظالمان را توجیه می‌کردند.
گرچه گوینده در اندازه‌ای نیست که فکر و سخن او را به نقد بنشنیم؛ ولی چون موضوعش؛ گفتگوی روز است؛ چند خطی را تقدیم می‌کنم.


همۀ حرف او این است: 

حکومت اسلامی ایران، توان این را ندارد که به همۀ علاقه‌مندان، آموزشی با کیفیت خوب، ارائه دهد. در این وضعیت؛ اگر عده‌ای ثروتمند آمدند پول هنگفتی را به یک آموزشگاه غیردولتی؛ مانند مجتمع آموزشی امام صادق(ع) که خود ایشان از مدیران آنجاست؛ دادند تا فرزندانشان از آموزشی با کیفیت بسیار بالایی برخوردار شود؛ این هیچ عیبی نداشته و منافاتی با عدالت اسلامی هم ندارد؛ بلکه مخالفت با این کار، تضعیف و تحقیر سرمایه‌های نظام است.

 

یادآور می‌شوم که سخن در عدالت آموزشی این است:
حکومت اسلامی «باید» برای کسانی که توانایی دانش‌آموختن و شکوفاشدن و رسیدن به جایگاه‌های بلند علمی و مدیریتی در جامعه را دارند فرصتی برابر فراهم کند. این معنای عدالت آموزشی در حکومت اسلامی است.

 

امروز، حکومت اسلامی به هر دلیل، این فرصت را تنها در اختیار ثروتمندان جامعه قرار می‌دهد؛ اعم از یقه‌سفیه و مانتوباز. به این ترتیب در آیندۀ نزدیک، فرزندان اینها، تنها به دلیل داشتن‌پول بیشتر و فرصت بیشتری که حکومت در اختیار آنها قرارداده است؛ در جایگاه‌های بلند علمی و مدیریتی کشور خواهند نشست و دیگرانی که این پول و فرصت را نداشتند، حذف و در بهترین حالت، زیردست اینها خواهند شد. این همان ستم و بی‌عدالتی است که امثال این آقا، مدام در حال ماله‌کشی روی آن هستند. 

این آمار تکانده را ببینید: حدود 13 درصد دانش‌آموزان در مدارس غیردولتی تحصیل می‌کنند اما 95 درصد قبولی‌های کنکور سال 99 از مدارس غیردولتی بودند و تنها 5 درصد از مدارس دولتی فرصت رسیدن به دانشگاه را داشته‌اند (تسنیم).

کار دشواری نیست؛ بروید ببیند در مدارس غیردولتیِ اشرافی؛ مانند همین مدرسه‌ای که این آقا، مدیر و پدرش، رئیس هیئت مدیره آن است یا مدرسه‌ای که به نام پدرخانم این آقاست؛ چه کسانی درس می‌خوانند یا بهتر، فرصت دانش و پرورش «تنها» برای چه کسانی فراهم شده است؛ از آقای میثم مطیعی بپرسید چه رقمی را برای تحصیل پسرش به مدرسه لاکچری صلحاء تا کنون داده است و آن پدر کارگر و راننده اسنپی که در مجلس او سینه می‌زند فرزندش را کجا ثبت نام کرده است؟ آیا این عدالتی است که بر فراز منبر فریاد می‌کنید و یا برای آن مرثیه می‌خوانید؟

 

عدالت اسلامی؛ یعنی دادن فرصت برابر به همۀ آنهایی که صلاحیت بهره‌برداری از آن فرصت را دارند؛ همان که وقتی عقیل نزد علی(ع) آمد و بیش از آن را خواست؛ با پاسخ داغ علی(ع) روبرو شد و به عقب نشست (نهج البلاغه، خطبه 224).

 

درخواست گذشته‌ام را تکرار می‌کنم هر کاری می‌خواهید بکنید بکنید؛ اما کاری به اسلام و مسلمانی نداشته باشید و همچون اموی و عباسی برای دنیای خودتان، مدام از اسلام و دین مایه نگذارید.

 

کانال تلگرام : 

۰ نظر
امید پیشگر

آیا اقتصاد اسلامی داریم؟

این روزها بلکه این سالها که بازارِ سخن از اقتصاد، گرم است؛ شاید توجه به این پرسش خالی از لطف نباشد. پاسخ این است:

اگر منظور، دانش اقتصاد است؛ آنگونه که امروز در دانشگاه‌ها از آن سخن می‌گویند و تدریس و پژوهش می‌شود و دارای شاخه‌های گوناگون است؛ نه نداریم؛ ولی اگر منظور، مکتب اقتصادی، به معنای یک نظام ارزشی ـ رفتاری در عرصۀ مناسبات اقتصادی است که بایدها و نبایدهایی را در حوزه اقتصاد بیان می‌کند؛ بله داریم. این را حضرت آیت‌الله علامه شیخ جعفر سبحانی می‌گوید. ایشان نخست، علم اقتصاد را تعریف می‌کند:

«علمى که به ما مى‌آموزد چگونه از منابع طبیعى، با کار کمتر، تولید بیشتر داشته باشیم، تولیدى که نیاز ما را در زندگى برطرف سازد.»

سپس می‌افزاید:
«شکى نیست که در اسلام علم اقتصاد به این معنى یاد شده، وجود ندارد. نه اسلام مدعى آن است و نه این کار در شأن اسلام است، زیرا این راهى است که بشر باید آن را با پاى فکر و اندیشه خود، بپیماید، و این درِ بسته را با قدرت فکر باز کند.»

این همان نکتۀ کلیدی است که باید آن را دربارۀ همۀ دانش‌هایی که خدا، عقل بشر را مأمور به توسعه و پیشرفت در آنها کرده است؛ مانند پزشکی، پتروشیمی و هسته‌ای، در نظر داشت و بی‌جهت در آیات و روایات، به دنبال نسخه و فرمول نگشت.

ایشان در ادامه می‌نویسند:

«آرى در مکتب اسلام علم اقتصاد به معنى یاد شده وجود ندارد؛ ولى در تعالیم اسلام یک رشته اصول اقتصادى که ما نام آنها را "خطوط اقتصاد اسلامى" مى‌نامیم به روشنى وجود دارد و تفاوت علم اقتصاد با مکتب اقتصاد، بسیار روشن است.»

این خطوط که در قالب مکتب از آنها یاد می‌شود همان بایدها و نبایدها، مُجاز و غیرمُجازهایی است که اسلام در حوزۀ اقتصاد دارد؛ مانند حلال‌بودن خرید و فروش اجناس سودمند و حرام‌بودن ربا.

ر.ک به سیمای اقتصاد اسلامی، جعفر سبحانی تبریزی، ص7 تا 9 

 

کانال تلگرام : 

۰ نظر
امید پیشگر