هفتم صفر سالروز شهادت امام مجتبی ع است یا ولادت امام کاظم ع؟ پاسخ به این سوال برای اثر عملی آن در بین مردم دیندار است؛ همانها که در مناسبتهای گوناگون شعائر الهی را بزرگ می دارند و مراسم و بزرگداشتهایی متناسب با مناسبت آن روز برپا می کنند. اینها می خواهند بدانند که برای شهادت، مجلس عزا برپا کنند؟ و یا برای ولادت، مجلس سرور؟
⏺ تاریخ شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام
تعداد زیادی از منابع، تاریخ شهادت امام مجتبی ع را 28 صفر نقل کرده اند:
1. الکافی ، شیخ کلینی ، م 329 ، 1/461.
2. کفایة الأثر فی النص على الأئمة الاثنى عشر ، على بن محمد خزاز، م قرن 4 ، ص229 .
3. مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد ، شیخ طوسی ، م 460 ، 2/790.
4. تاج الموالید ، فضل بن حسن طبرسی، م 548 ، ص26.
5. إعلام الورى بأعلام الهدى ، فضل بن حسن طبرسى، م 548 ، 1/403.
6. کشف الغمة فی معرفة الأئمة، الإربلی، م 692 ، 1/486.
7. تحفة الأبرار فی مناقب الأئمة الأطهار علیهم السلام ، عماد الدین حسن بن على طبرى ، م قرن 7 ، ص166.
8. المستجاد من کتاب الارشاد ، علامه حسن بن المطهر الحلی ، م 726 ، ص.
9. أنیس المۆمنین ، محمد بن اسحاق حموى ، م 938 ، ص85.
10. جلاء العیون ، علامه مجلسى ، م 1111 ، ص460.
11. أعیان الشیعة، محسن الأمین ، م 1377، 1/576.
در این بین؛ مرحوم کفعمی (م 905) و به تبع او، شیخ بهایی (م 1030)، شهادت امام مجتبی ع را روز هفتم صفر ذکر کرده اند. علامه مجلسی، شیخ مفید را همنظر با ایشان معرفی می کند (بحار، 44/134)؛ اما در آثار موجود او، یا سخنی از هفتم صفر به چشم نمی خورد و تنها صحبت از شهادت آن حضرت در ماه صفر است (الارشاد،2/15) یا تصریح می کند که شهادت امام مجتبی ع در روز 28 صفر واقع شد (مسار الشیعة، ص47).
⏺ تاریخ ولادت امام کاظم علیه السلام
هر چند در برخی منابع کهن و مهم مانند کتاب شریف کافی از ماه و روز ولادت سخنی به میان نیامده است و فقط به ذکر سال ولادت بسنده شده ؛ اما منابعی که آن را متذکر شده اند، تاریخ مذکور را هفتم صفر نوشته اند:
1. إعلام الورى بأعلام الهدى ، فضل بن حسن طبرسى، م 548 ، 2/6.
2. تاج الموالید ، فضل بن حسن طبرسی، م 548 ، ص95.
3. راحة الأرواح ، حسن بن حسین شیعى سبزوارى ، م قرن 8، ص209.
4. المصباح، کفعمی م905 ص510.
5. أنیس المۆمنین ، محمد بن اسحاق حموى، م 938 ، ص193.
6. توضیح المقاصد ، شیخ بهایی ، م 1030، ص6.
7. التتمة فی تواریخ الأئمة علیهم السلام، سید تاج الدین حسینى عاملى، م قرن11، ص105.
8. جلاء العیون ، علامه مجلسى ره م1111 ص891.
9. أعیان الشیعة، محسن الأمین م1377، 2/5.
و تنها در یک منبع، ولادت آن حضرت در ماه ذی الحجه گزارش شده است و آن کتاب دلائل الإمامة ، محمد بن جریر بن رستم طبرى ، م قرن پنجم است.(ص303)
⬅️ نتیجه اینکه با تکیه به منابع یاد شده اطمینان حاصل می شود که روز هفتم صفر، ولادت امام کاظم علیه السلام است؛ نه شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام.
پرسشگر