فهم یک حدیث نیازمندیهای گوناگونی دارد. این تصور اشتباه است که اگر کسی عربی دانست و حتی علوم متداول حوزه را خواند میتواند حدیث را بخواند و معنا کند و آن را بفهمد.
برای فهمِ یک حدیث یا باید محضر استاد رسید یا استاد شد. (توهم استادی هم خود، درد دیگری است.)
بیتوجهی به این نکته حاصلش کجفهمی است و بدتر از آن، نسبت دادن این فهمِ بد به دین و فاجعهآمیزتر، اعتقادِ راسخ به این غلطْ است.
برای نمونه:
شخصی که خود عرب است (محمد بن مارد) خدمت امام صادق(ع) رسید و عرض کرد: برای ما روایت کردهاند که شما گفتهاید: «همین که به مکتب اهلبیت(ع) معتقدشدی هر چه خواستی بُکن.» فرمود: بله من گفتهام. با تعجب پرسید: حتی زنا، سرقت، شرب خمر؟!
حضرت گفتند: انا لله و انا الیه راجعون؛یعنی وا مصیبتا از این کج فهمی (مرآة،11/397).
بعد توضیح دادند که منظور این است: هر گاه معرفت یافتى، به هر کار خیرى که خواستى دست بزن، کوچک یا بزرگ، که از تو پذیرفته میشود. (کافی، 2/464)
امروز حدیث خوانی و شرح آن از سوی کسانی که فاقد نیازمندهای لازم هستند؛ زنانه و مردانه رواجِ چشمگیری یافته است.
ائمه علیهم السلام روایات عمومی مثل روایات فقهی و اخلاقی را برا عموم بیان داشته اند و عامه اکثرا متوجه شده و عمل می کردند البته حکم دادن غیر از خواندن روایات است و فهم اولیه است
اما روایات اعتقادی هم دارای مراتبط می باشد شاید سخن شما مربوط به اینجا باشد
روایات فراوانی وجود دارد که به عموم شیعیان فرمده شده که روایت بخوانید در هر مجلسی که با هم می نشینید برای نمونه
<!-- p.MsoFootnoteText, li.MsoFootnoteText, div.MsoFootnoteText {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-link:"Footnote Text Char"; margin:0cm; margin-bottom:.0001pt; text-align:justify; mso-pagination:widow-orphan; direction:rtl; unicode-bidi:embed; font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-fareast-font-family:Calibri; mso-fareast-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} span.MsoFootnoteReference {mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; vertical-align:super;} span.FootnoteTextChar {mso-style-name:"Footnote Text Char"; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-unhide:no; mso-style-locked:yes; mso-style-link:"Footnote Text"; mso-ansi-font-size:10.0pt; mso-bidi-font-size:10.0pt; font-family:"Traditional Arabic","serif"; mso-ascii-font-family:"Traditional Arabic"; mso-hansi-font-family:"Traditional Arabic"; mso-bidi-font-family:Traditional Arabic; mso-bidi-language:AR-SA;} -->
تَقْعُدُونَ فِی الْمَکَانِ فَتُحَدِّثُونَ وَ تَقُولُونَ مَا شِئْتُمْ وَ تَتَبَرَّءُونَ مِمَّنْ شِئْتُمْ وَ تَوَلَّوْنَ مَنْ شِئْتُمْ قُلْتُ نَعَمْ قَالَ وَ هَلِ الْعَیْشُ إِلَّا هَکَذَا. الکافی ، ج8، ص: 229
کمی صبر باید کرد تا پخته شوید