«مباهله» یعنی ابتهال دوسویه و «ابتهال» یعنی اصرار و جدیت در دعا و لعن. «نَبتَهِل» یعنی با اصرار از خدا، طرف دروغگو را دچار لعنت الهی کنیم«فنجعل لعنت الله علی الکاذبین» تا حق روشن شود.


منظور از مباهله، رخدادی است که در آن پیامبر خدا(ص) به دستور الهی (آل عمران/61) علی بن ابی طالب، فاطمه دخترش، حسن و حسین علیهم السلام را به مصاف مسیحیان نجران برد تا با مباهله، رسوا شود هر آنکه در او غش باشد.


این آیه  و آن واقعه سندی شد شگفت برای برتری اهل بیت (ع).


چون مباهله از سوی پیغمبر (ص) در ادعای رسالت بود پس شرکت کنندگان در مباهله، نه از برای نمونه؛ بلکه شرکای حضرت در این ادعا بودند؛ 

آیه دارد «الکاذبین»؛ تماشاچی نه صادق است نه کاذب؛ بلکه این مدعی است که یا صادق است یا کاذب (توضیح امروز آیت الله جوادی آملی در درس تفسیر)

برای همین در عمل به فراخواندن سه جمع (انفس، نساء و ابناء)، پیامبر(ص) تنها دو تثنیه و یک مفرد را به میدان آورد و نه بیشتر؛ یعنی خود و علی بن ابی طالب، زهرای مرضیه، حسن و حسین علیهم السلام . این یعنی در آن مقطع، دعوی رسالت بر این پنج، قائم بود (یکی رسول الهی و پنج تَن دعوتگر الهی به این رسالت).


خدا در این آیه، علی بن ابی طالب(ع) را نفْس (خود، همتا و هم ردیف) پیغمبر(ص) نامید و حضرتش به این معنا تصریح کرد: لأبعثن إلیهم رجلا کنفسی یعنی علی بن أبی طالب‏ (عیون الأخبار،1/232). 


این واقعه و آیه کمتر از غدیر برای علی(ع) و رهبری و ولایت پس از رسول خدا(ص) نیست. وقتی مأمون از امام رضا(ع) دلیل خلافت بلافصل جدش علی بن ابی طالب(ع) را پرسید، امام نفرمود غدیر؛ بلکه فوراً فرمود: «انفسنا» (طرائف المقال،2/302)


در اینجا شیخ مفید(ره) در الفصول المختارة (ص38) و علامه طباطبایی(ره) در المیزان (ترجمه،3/363) سخنانی دارند عمیق و خواندنی.


و آنگاه که مأمون از امام رضا(ع) می خواهد که برتری عترت بر امت را از کتاب خدا ثابت کند یکی از آیاتی که حضرت به آن استناد می کند همین آیه مباهله است (عیون الأخبار،2/ 230-231).


این روز در روایات ما به بزرگی یادشده و آدابی دارد پس شایسته است آن را بزرگ داشته، ساده از کنارش نگذریم.


کانال تلگرام :