1. در اوج ثروتمندی با کارگزار خود، محمد(ص) ازدواج کرد؛ زیرا پس از آن که حضرتش را انسانی راست‌گفتار، امانت‌دار و والامنش یافت؛ نخست، کارِ تجارت خود را به او داد؛ سپس با او ازدواج کرد. او در عمل، نشان داد که ثروت و جایگاه را معیارِ انتخاب همسر نمی‌داند؛ بلکه برای او، پاکی، اخلاق و انسانیت، ملاک است؛ همان که پیامبر(ص) فرمود: إِذَا جَاءَکُمْ مَنْ تَرْضَوْنَ خُلُقَهُ وَ دِینَهُ فَزَوِّجُوهُ (کافی، ج5، ص347).
لَمّا بَلَغَها عَن رَسولِ اللَّهِ (ص) ما بَلَغَها مِن صِدقِ حَدیثِهِ وَ عِظَمِ أمانَتِهِ وَ کَرَمِ أخلاقِهِ، بَعَثَت إلَیه (تاریخ طبری، ج2، ص280).
2. 25سال همسر پیامبر(ص) بود (15سال پیش از بعثت و 10سال پس از آن). بنا بر آیۀ النَّبِیُّ أَوْلى بِالْمُؤْمِنینَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ وَ أَزْواجُهُ أُمَّهاتُهُمْ (احزاب:6) او أمّ المؤمنین؛ یعنی در حُکمِ مادرِ ما مؤمنان است.
3. او مادر 12 معصوم است؛ حضرت فاطمه(س) و یازده امام معصوم(ع).
4. شریک دوران رنج و سختی شوهر و پیامبرش بود که اوج آن در سال 7-10 بعثت در شعب ابی‌طالب، رخ نمود.
5. اولین زنی است که به پیامبری حضرت محمد(ص) ایمان آورد.
لَمْ یَجْمَعْ بَیْتٌ وَاحِدٌ یَوْمَئِذٍ فِی الْإِسْلَامِ غَیْرَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَ خَدِیجَةَ وَ أَنَا ثَالِثُهُمَا (نهج البلاغه، خطبه 192).
6. ثروتش را در همان آغاز نهضت اسلامی برای یاری و گسترش اسلام در راه خدا انفاق کرد. آن، هنگامی بود که خطر، یاری‌کنندگان را تهدید می‌کرد و نیز زمینۀ تقدیر از انفاق‌کننده و یا برگشت آن پول وجود نداشت. این فرق می‌کند با کسانی که بعدها دست به جیب شدند و کمک‌هایی را به سوی پیامبر(ص) روان ساختند. قرآن می‌فرماید:
لا یَسْتَوی مِنْکُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قاتَلَ أُولئِکَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذینَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَ قاتَلُوا (حدید:10).
ارزش کار او هنگامی بیشتر دانسته می‌شود که بدانیم امام صادق(ع) دربارۀ دشواری هزینه‌کردن در راه و برای خدا فرمود:
مَا بَلَا اللَّهُ الْعِبَادَ بِشَیْءٍ أَشَدَّ عَلَیْهِمْ مِنْ إِخْرَاجِ الدِّرْهَمِ (خصال، ج1، ص8).
7. از برترین زنان بهشتی است. پیامبر(ص) با پیش‌انداختن نامش، از او در کنار حضرت فاطمه(س) و مریم(س) و آسیه(س) به عنوان برترین بانوان بهشت یاد کرد:
أَفْضَلُ نِسَاءِ أَهْلِ الْجَنَّةِ أَرْبَعٌ خَدِیجَةُ بِنْتُ خُوَیْلِدٍ وَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ وَ مَرْیَمُ بِنْتُ عِمْرَانَ وَ آسِیَةُ بِنْتُ مُزَاحِمٍ امْرَأَةُ فِرْعَوْنَ (خصال، ج1 ص206).
8. از عایشه نقل است: پیامبر خدا، هر گاه از خدیجه یاد می‌کرد، از بزرگداشت او و طلب مغفرت براى وى خسته نمیشد.
کانَ رَسولُ اللَّهِ إذا ذَکرَ خَدیجَةَ لَم یَسأمْ مِن ثَناءٍ علَیها واستِغفارٍ لَها (کشف الغمة، ج1، ص512).
9. در عمل نیز همۀ دشواری‌ها را به جان خرید و پای برپایی آموزه‌های اسلام ایستاد. همان روز بعثت او تنها کسی بود که در مسجدالحرامی که پایگاه مشرکان بود با پیامبر نماز خواند. روز بعد، علی(ع) نیز به آنها پیوست.
إنَّ رَسولَ اللَّهِ (ص) صَلّى یَومَ الإِثنَینِ، وَ صَلَّت خَدیجَةُ رِضوانُ اللَّهِ عَلَیها مَعَهُ، ودَعا عَلِیّاً (ع) إلَى الصَّلاةِ مَعَهُ یَومَ الثُّلاثاءِ ... فَصَلّى مَعَهُ، وَ هُوَ ثانی یَومِ المَبعَثِ. (الفصول المختاره، ص280؛ نیز تاریخ طبری، ج2، ص311-312)
آنها در این راه از سرزنش سرزنش‌گران هیچ باکی نداشتند: لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ (مائده:54).
قرآن دربارۀ چنین راست‌قامتانی می‌فرماید: إِنَّ الَّذینَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَیْهِمُ الْمَلائِکَةُ أَلاَّ تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتی کُنْتُمْ تُوعَدُونَ (فصلت:30).
10. داغ از دست‌دادن نوزاد شیرخوار خود، قاسم را دیده است (ر.ک به سنن ابن ماجة، ج3، ص56).
گرانی فقدان مادر بر فاطمه(س)
امام صادق(ع) فرمود: لَمَّا تُوُفِّیَتْ خَدِیجَةُ(س) جَعَلَتْ فَاطِمَةُ(س) تَلُوذُ بِرَسُولِ اللَّهِ (ص) وَ تَدُورُ حَوْلَهُ، وَ تَقُولُ: یَا أَبَتِ! أَیْنَ أُمِّی؟ (أمالی طوسی، ص175)
هنگامى که حضرت خدیجه(س) از دنیا رفت؛ فاطمه(س) که کودک پنج‌ساله‌ای بود پیوسته خود را به رسول خدا (ص) نزدیک می‌کرد و در اطراف او میگشت و میگفت: اى رسول خدا! مادرم کجاست؟
