محمدفاضل بن محمدمهدی مشهدی از دانشمندان امامیه، در قرن یازده هجری است. دربارۀ جایگاه علمی او همین بس که او از شیخ حر عاملی اجازه‌نامه‌ای مفصل برای نقل روایات و کتب می‌گیرد (بحار، 107/107-121). مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب فوائد الرضویة فی احوال علماء المذهب الجعفریة در بخش مربوط به او می‌نویسد:
نسخه‌ای تصحیح‌شده از کتاب المختلف [مُخْتَلَفُ الشّیعَة فی أحْکامِ الشّریعَة، حسن‌بن‌یوسف حلی، د. 726 ق] را به خط خود محمدفاضل مشهدی دیدم. تاریخ پایان نگارشش، محرم 1081 ق بود. محمدفاضل در بخش پایانی کتاب (پس از اتمام متن)، مطالب سودمندی را نوشته بود. یکی از آنها این است:
بسم الله الرحمن الرحیم. این اخبار، میان مردم مشهور است و در برخی کتابهای نونوشته نیز به چشم می‌خورد. این در حالی است که محدثین ما (دانشمندان نامدار حدیث از امامیه) هیچکدام از این اخبار را در کتابهای روایی خود نیاورده‌اند. ظاهراً اینها اخباری است که از کتابهای عامه (سُنّی) به فرهنگ امامیه سرایت کرده است. [آن گاه شروع به شماره کردن برخی از آنها می‌کند. بنده برخی از مشهورترین آنها را اینجا می‌آورم بیشترش را در کتاب مرحوم شیخ عباس ببینید (فوائد الرضویة، 2/912)]:
1. الْإِسْلَامُ یَجُبُّ مَا قَبْلَه.
2. أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ أَحْمَزُهَا.
3. صَلُّوا کَمَا رَأَیْتُمُونِی أُصَلِّی.
4. لَا تَجْتَمِعُ أُمَّتِی عَلَى خَطَإٍ.
5. لَا یَسْقُطُ الْمَیْسُورُ بِالْمَعْسُورِ.
6. عَلَى الْیَدِ مَا أَخَذَتْ حَتَّى تُؤَدِّیَ.
7. النَّاسُ مُسَلَّطُونَ عَلَى أَمْوَالِهِمْ.
8. إِذَا بَلَغَ الْمَاءُ کُرّاً لَمْ یَحْمِلْ خَبَثاً.
9. إِقْرَارُ الْعُقَلَاءِ عَلَى أَنْفُسِهِمْ جَائِزٌ.
10. مَنْ فَاتَتْهُ صَلَاةٌ فَلْیَقْضِهَا کَمَا فَاتَتْه.
11. مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُم ؛ مَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ عُدَّ مِنْهُم.
12. کُلُّ أَمْرٍ ذِی بَالٍ لَمْ یُذْکَرْ (یُبدَأ) بِسْمِ اللهِ (فِیهِ)، فَهُوَ أَبْتَر.
13. مَنْ بَدَّلَ دِینَهُ فَاقْتُلُوه. [این همان روایتی است که آقای دکتر سروش در نظریه نو خود به نام دین و قدرت، فراوان به آن استناد می‌کند.]
14. حدیث سهل ساعدى [پیامبر(ص) زنی را که درخواست ازدواج داشت به عقد مردی فقیر درآورد و مهریه را هم آموزش همان چند سوره‌ای قرار داد که آن مرد می‌دانست. عوالی اللئالی 2/263]
باید پژوهشی انجام شود تا به روشنی بدانیم چند درصد از نظرات فقهی؛ بلکه اسلامی به این گونه روایات که اعتبارشان زیر سوال است تکیه دارد.
کانال تلگرام : 