گریزی به ختم سوره واقعه
مُجرَّب یعنی تجربه‌شده و مأثور یعنی روایت‌شده. منظور از مجرب، ذِکر یا فعلی است که فرد یا گروهی آن را گفته یا انجام داده‌اند و به نتایجی که برایش می‌گویند رسیده‌اند؛ ولی مأثور، سخن یا کاری است که به معصوم(ع) می‌رسد.
اگر سفارشی از نوع مجرب باشد؛ ربطی به دین ندارد؛ ولی مأثور، یکی از آموزه‌های دینی شمرده می‌شود. این جداسازی برای کسانی مهم است که می‌خواهند بدانند این سفارش از سوی دین است یا نه. به روشن‌شدن منظور، دو نمونه می‌آورم:
1. سالها پیش خدمت آیت‌الله بهجت(ره) رسیدیم. ایشان، ذکری را برای مصون‌ماندن از آسیب به ما آموختند. این ذکر، چون از امام صادق(ع) نقل شده است؛ مأثور شمرده می‌شود (داستانش را در اینجا بخوانید).
2. شنیدم و سپس در سایتها و کانالهای فراوانی دیدم که آن مرحوم، به ختم سوره واقعه سفارش کرده است. مستند و معتبرِ این نقل را در پایگاه معظم‌له یافتم (ببینید).
آن پرسش مهم (مجرب یا مأثور؟) اینجا هم می‌آید. منابع روایی را کاویدم؛ شبیه و نزدیکش هم نبود. سراغ آدرسهای داده شده را گرفتم. به دو منبع زیر رسیدم:
1. اللیالی المخزونه، ملا محسن فیض کاشانی، ص۵٣-۵۵ (پارقی همان متنِ آمده در پایگاه آیت‌الله بهجت).
می‌گویم: نام درست این کتاب، اللئالی المخزونة و برگرفته از کتاب دیگر فیض، به نام الکلمات المکنونة است (کتابشناسى فیض کاشانى، ص86). به کمک نرم‌افزار آثار فیض و دیگر نرم‌افزارها، ختم یادشده را در این کتاب و آثار دیگر مرحوم فیض، کاویدم؛ ولی هیچ اثری از آن در هیچ یک از آثار فیض کاشانی(ره) نیافتم.
2. بحر الغرائب، ص26 (مجمع البیان، ترجمه، ج24، ص192، مترجم)
می‌گویم: کتاب بحر الغرائب، نوشتۀ آقای محمد هروی و دربارۀ ذکر و ختم و طلسم است. در نسخه‌ای از این کتاب (نگاشتۀ سال 1281 قمری)، در حاشیۀ ص24-26 نوشته است:
ختم سورۀ اذا وقعة، از برای وسعت رزق و توسعه در امر معیشت، تأثیر غریب دارد و از جملۀ مجربات است که تخلف ندارد. باید، ابتدا از شبِ شنبه کند و هر شب، سه‌دفعه بخواند و ... أیضاً طریقه دیگر آنکه ابتدا از شبِ پنجشنبه کند و در شب اول، پنج‌بار بخواند ... طریقۀ دیگر مرحوم مجلسی علیه‌الرحمة از حضرت سید السجاد علیه‌السلام نقل کرده: اذا کان اول الشهر یوم الاثنین فابدأ بقراءة سورة اذا وقعة إلی یوم الرابع عشر ... .
این عبارت را در هم منابع جستجو کردم؛ نه نقلی از امام سجاد(ع) یافتم و نه از مرحوم مجلسی.
نتیجه: گرچه ادعا شده است ختم‌یادشده مأثور است؛ ولی دلیلی که بتواند استناد این ختم، به معصوم(ع) را ثابت کند یافت نشد.
پیشنهاد می‌شود تا استناد یک گفته، کار یا سفارشی به پیشوای معصوم(ع) ثابت نشده است؛ از نشر آن به نام معصوم(ع) خودداری کرده و بجای این کار، خود و مردم را به پیروی از سخنان معتبر معصومان(ع) سفارش کنیم.
